MeSearchMenu

Кіру Тіркелу

Басқы бет Айдаршалар

Әлемге танылған-абай

Жолдаушы:Oylan  Уақыт:2007/12/18 22:45:35

жүрегіңнің түбіне терең бойла, 
мен бір жұмбақ адаммын, оны да ойла
абай




ұлы ақын, ағартушы, қазақтың жазба әдебиетінің және әдеби тілінің негізін салушы-Абай (ибрахим) құнанбай ұлы өскенбай ұлы шығыс Қазақстан облысы (бұрынғы Семей) Абай ауданында (бұрынғы Шыңғыстау облысы) шыңғыс тауының бауырында дүниеге келді. Абай атақты тобықты руының ырғызбай деген тобынан тарайды. Ол ауыл молдасынан оқып жүрген кішкентәй кезінен-ақ зеректігімен көзге түседі. Кейін ол Семей қаласында 3 жылдық медресе тәрбиесін алады.

абай көпті көрген әжесі зеренің тәрбиесінде болды. Шешесі Ұлжан да ақылды ананың бірі болған. Әкесі құнанбай өскенбай ұлы орта жасқа келгенде атқа мініп, ел билеу жұмысына араласқан заманы, Ресей патшалығының Қазақстанның батысы мен Орталық аймағын отарлап, ел билеу жүйесін өз тәртібіне көндіре бастаған кез.

құнанбай өз заманында ел басқарған адам болды. Ол ел билеу ісіне балаларының ішінде абайды баулып, араластырды. Абайды оқудан ерте тартып, оқудан шығарып алуы да сол билікке ұлын қалдыру мақсатында еді. Әке еркімен ел ісіне жастай араласқан абай тез есейіп, балалықтан да ерте айырылып, жастайынан ел ішіндегі әңгіме, сөз өнерін, билердің шешендік өнеріне құлақ салып, өзінің ерекше талантымен бойына сіңіре былды.

елі үшін әділет жолын Ұстанған абайдың үстінен арыз да жазылып, үш-торт ай тергеліп, ақталып шықты. Аке-шешесінің қасында жүрсе де жас абай оқудан қол үзбейді, бос уақытында қазақтың мәдениетін, араб, парсы, шағатай тілдерін үйренеді. Шығыс әдебиетінің алыптары Низами, хожа хафиз, науай, физули т. Б. Ақындарының өлеңін жаттап өседі. Кейін ол орыс әдебиеті мен тілін өздігінен үйреніп, орыстың ұлы ойшылдары Пушкин, гөгөл, Лермөнтов, шшедрин, Некрәсов т. Б. Шығармаларымен танысады. Сонымен бірге ағылшын ғалымы дәрвиннің, шекспирдің шығармаларын да оқиды. Соның арқасында дүниетәнімін кеңітіп, білімін шыңдай береді.