Ауа райына байланысты ырым тыйымдар

Табиғат – Біздің ата – бабаларымыз өздері тұрған өлкенің табиғи ерекшелігі мен табиғат тылсыман бақылай отырып , оларды өз өмірлерімен байланыстырып отырды. Олар уақытты айқындап, әр күннің, әр жылдың ерекшеліктерін терең білді. Жан – жануарлардың іс - әрекеттеріне, айға, жұлдыздарға қарап ауа райын болжады. Осылай көптеген ырымдар пайда болды.

Отпен ойнама тыйым

Салып шектеге , ырымдар бар көптеген.

Соның бірі- ойнамау, жанып жатқан отпенен ,

Тамыздықты кеппеген, үрлеп жандыр еппенен.

Өміріңді өшірмес, киелі ғой от деген.

• Отты шашуға, аттауға және басуға болмайды. Отты шашса, аттаса немесе басса, отбасының берекесі кетеді.

• Отқа түкірмейді.Қазақ халқында от қасиетті нәрсе болып саналады.

• Отты су құйып өшірмейді, өйткені оны қайта тұтату қиын болады.

• Түнде үйден күл шығармайды.Себебі күл төгілген жерді басуға тура келеді.

• Күл төгілген жерді басуға болмайды. Барлық жаманшылық күлмен кетеді, оны басу сол жаманшылықты үйіңе әкелгенмен бірдей.

• Жұлдызды қолмен көрсетсе , қолға сүйел шығады деген ырым бар.

• Күннің күркірегенін алғаш естіген адам бір темірді алып , ауырған жеріне тигізсе, ауру жазылады немесе арқасын қабырғаға үйкесе, ауру – сырқау жоламайды.

• Найзағай ойнап, жауын жауғаннан кейін жаңбыр суына жалаң аяқ жүрсе, адам ауырмайды немесе ауруынан айығады.

• Жаңа ай туғанда түскен келіншек баланы көп туады.

• Екі жас үйленген түні жұлдыз көп болса, олардың ұрпақтары да көп болады.

• Күн алғаш күркірегенде тілеген тілек қабыл болады.

• Өреден жас құрт алып жесе, жаңбыр жауады.

• Далада, жолда тұрған жалғыз ағашты кеспейді. Ол қыста белгі, жазда пана ретінде сақталған.

• Күн күркіремей суға түспейді, дала жуасын жемейді.

• Құмырсқаның илеуін бұзбайды. Оны басқан әйел бала көтермейді.

• Бақаны өлтіруге болмайды , жаңбыр жауады.

• Өсіп тұрған ағашқа балта тигізуге болмайды. От жағуға қураған ағашты, малдың тезегін қиын пайдаланады.

• Күнге, айға қарап дәрет сындыруға болмайды. Бұл - өлім – жетім шақыратын жаман ырым.

• Аспаннан ағып түскен жұлдызды көрген адам «Менің жұлдызым жоғары» дейді.

• Жаңа айды көргенде «жаңа айда жарылқа, ескі айда есірке» деп бата жасап,ырымдайды.