Размещено 2 года назад по предмету Қазақ тiлi от daniil181119

1-тапсырма. Төменде берілген мәтінді оқыңыз. маусымдарын соған Қазақтар Үркердің аууынан күн райы өзгереді деп бiлдi. "Үркер жерге түспей жер кызбайды" деген содан калса керек. Халык есепшiлерi Үркердің тууы мен батуын ұдайы қадағалаған, бақылап отырған, шаруашылыҚ сәйкестендірген. Орион шоқжұлдызына ерекше көңіл бөліп, оны әр алуан аттармен: Арқар, Үш арқар, Таразы, Шідер деп атады. Шілденің аяғында "Таразы жұлдызының” тууы жаздың өтіп, аптаптың беті қайтқандығын аңғартады. Казак есепшiлерi бул жулдыздын көрiнуiне карап: "Таразы туса, таң салкын, бидай, тары піседі” деп тұжырымдайды. Сүмбіле туған соң жаз аяқталып, малдың тынышын алатын шыбын-шіркей кешікпей жоғалады. “Сүмбіле туса - су суыр” деген сөз егін орып, отын-су жинап, жылы үй дайындап, қыстың қамын ойлауды аңғартады. Қазақ есепшілері жыл айларын дұрыс есептеу үшін Айдың қозғалысын үнемі, бақылап отырды. Олар бір жылды он екі айға, айды үш ондыққа (отыз күнге) бөлген жыл мезгiлдерiн Күннің Үркерге карагандағы жайына қарай да белгілеген. Күн көзіне негізделген жылдын астрономиялық айларын қазақтар “жұлдыз" деп атады. Қазақтар дүниенің төрт тарабын күн көзiнiң күндiзгi жайына қарай "куншығыс", "кунбатыс", “оңтүстік”, “солтүстік” деп атады. Ерте заманнан келе жатқан мүшел жылы есебінің қазақ өмірінде үлкен н мәні болды. Қазақтар уақыт есебін осы мүшел жылы бойынша жүргізді. Әрбiр жыл хайуан атымен: тышқан, сиыр, барыс, қоян, ұлу, жылан, жылқы, қой, мешін, тауық, ит, доңыз деп аталды. Мүшел жылы күн мен түннің көктемдегі теңелу кезi жиырма екінші наурызда ауысады. Байырғы қазақ күнтізбесінде он екі айды бір жылға, үш айды бір тоқсанға, жеті күнді бір аптаға, бір күн мен бір түнді бір тәулікке есептеді және айлардың өз аттары болды. Қазақ есепшілері күннің түнге қатысты ұзару, қысқару құбылыстарын да мұкият бақылаган. Күн желтоқсанда торгай адым, кантарда қарға адым, ақпанда ат адым ұзарды, шілдеде шіл адым кыскарды деседі. Қазақ күнтізбесінде уақыт есебінің Үркер шоқжұлдызы бойынша жүргізілетін жүйесін тоғыс есебі деп атайды. Байырғы қазақ күнтізбесінде жыл басы көктемдегі күн мен түннің тенелуi күнінен басталады. Бұл күні жаңа жыл - наурыз мейрамы өткізілді. (297 сөз) Мәтіннен мына сөздердің сәйкес мағыналарын табыңыз. үнемі - ыстықтың - [1] корытындылайды [1] ҚИМЫЛЫН жануар - [1]

Не тот ответ на вопрос, который вам нужен?

Найди верный ответ

Самые новые вопросы

Математика - 4 года назад

Сколько здесь прямоугольников

История - 5 лет назад

Какое управление было в древнейшем риме? как звали первого и последнего из царей рима?

Литература - 5 лет назад

Уроки французского ответе на вопрос : расскажите о герое по следующему примерному плану: 1.почему мальчик оказался в райцентре ? 2.как он чувствовал себя на новом месте? 3.почему он не убежал в деревню? 4.какие отношения сложились у него с товарищами? 5.почему он ввязался в игру за деньги? 6.как характеризуют его отношения с учительницей ? ответе на эти вопросы пожалуйста ! сочините сочинение пожалуйста

Русский язык - 5 лет назад

Русский язык - 5 лет назад

Переделай союзное предложение в предложение с бессоюзной связью. 1. океан с гулом ходил за стеной чёрными горами, и вьюга крепко свистала в отяжелевших снастях, а пароход весь дрожал. 2. множество темноватых тучек, с неясно обрисованными краями, расползались по бледно-голубому небу, а довольно крепкий ветер мчался сухой непрерывной струёй, не разгоняя зноя 3. поезд ушёл быстро, и его огни скоро исчезли, а через минуту уже не было слышно шума

Русский язык - 5 лет назад

помогите прошу!перепиши предложения, расставляя недостающие знаки препинания. объясни, что соединяет союз и. если в предложении один союз и, то во втором выпадающем списке отметь «прочерк».пример:«я шёл пешком и,/поражённый прелестью природы/, часто останавливался».союз и соединяет однородные члены.ночь уже ложилась на горы (1) и туман сырой (2) и холодный начал бродить по ущельям.союз и соединяет:1) части сложного предложенияоднородные члены,2) однородные членычасти сложного предложения—.поэт — трубач зовущий войско в битву (1) и прежде всех идущий в битву сам (ю. янонис).союз и соединяет:1) части сложного предложенияоднородные члены,2)

Физика - 5 лет назад

Вокруг прямого проводника с током (смотри рисунок) существует магнитное поле. определи направление линий этого магнитного поля в точках a и b.обрати внимание, что точки a и b находятся с разных сторон от проводника (точка a — снизу, а точка b — сверху). рисунок ниже выбери и отметь правильный ответ среди предложенных.1. в точке a — «от нас», в точке b — «к нам» 2. в точке a — «к нам», в точке b — «от нас» 3. в обеих точках «от нас»4. в обеих точках «к нам»контрольная работа по физике.прошу,не наугад важно

Информация

Посетители, находящиеся в группе Гости, не могут оставлять комментарии к данной публикации.