Размещено 2 года назад по предмету
Қазақ тiлi
от abdollasultan2
«Көне түркі жазбалары және қазақ жазуы. Орфография. Жалқы есім емлесі» бөлiмi 1-нұсқа Оку максаты: 8.2.5.1 перифразаның түрлі тәсiлдерiн колдана отырып, мәтін бойынша сұрақтар құрастыру; окылым және 8.3.5.1 тындалым материалдары бойынша мәтіннін баяндау желiсiн сактап, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін (аннотация) жазу: 8.4.1.1 такырып бойынша бас әріппен жазылатын күрделі-кұрама атауларды орфографиялык нормага сай жазу. Бағалау критерийлері: Перифразаның түрлі тәсiлдерiн колдана отырып, сұрақтар құрастырады; Мәтіннің баяндау желiсiн сактап, жиналы мәтін (аннотация) жазады; Ойлау дағдыларының деңгейі: Орындау уақыты: Бас әріппен жазылатын күрделі-құрама атауларды орфографиялык нормаға сай жазады. Қолдану 15-20 минут 1-тапсырма. Мәтінді мұқият окыныз. Перифразаның түрлі тәсiлдерiн колдана отырып, есiм перифразага 2 сурак, етістік перифразага 2 сұрақ құрастырыныз. Орхон-Енисей жазбалары Түркі халықтарының көне дәуірдегі ұзақ ғасырлық мәдениеті мен тарихы тұрғысынан бага жетпес құнды дүние. Ол VII- VIII ғасырларда жазылған. Енисей жазбаларынын жалпы саны 85 жол айналасында. Олардың ішінде кішігірім жазбалармен катар iрi мәтiндер кездеседі. Түркі жазбаларының ішіндегі ең маныздысы Орхон жазба мұралары. Орхон өзенінің бойынан табылған бұл ескерткiштердiн iшiнде таска кашалып жазылған 3 тарихи мұра ерекше аталады. Онын бiрiншiсi - 732 жылы елген хан інісі Күлтегінге, екiншiсi 735 жылы өлген Білге каганга, ал үшіншісі Тоныкөкке арналған ескерткіштер. Орхон жазбаларында Түрік қағанаты дәуiрiндегi елдiн бiлiм, дүниетанымы, түркі халықтарының тарихы мен тагдыры, карым-катынастары, женiстерi мен өкініштері, отаншылдык, ерлік, бірлік, намыс туралы түсінігі, наным-сенімі тәуелсіздік аңсары, осы жолдагы атқарған қызметтерi жазылган. Жырларының негiзiне түрік руларын біріктіру, нығайту, сырткы жаулардан коргау идеясы алынган. Орхон жазуының мәдени мұраларының бірі Күлтегін ескерткіші. Биiктiгi - 3,5 метр, төменгі ені 1,32 метр, жогаргы жагынын енi 1,22 метр. Биіктеген сайын жiнiшкере бередi, жогары белігі өрнектелген. Тастың төрт жағы бiрдей жазылған. Батысқа қараған бетiнде кытай жазуы, калган кабыргасы бірдей көне түркі жазумен толған. Жырлары түркі ұлтының тарихымен Күлтегіннің батырлығын бейнелейді. Күлтегін ескерткiшi - түркі халықтарының баға жетпес мәдени байлыгы. Ескерткiш моделiнiн 2001 жылы 18 мамырда Астанадағы 6