Ответ:

Ысык кол,таш Рабат,Айгуль гулу

Объяснение:

Ысык-Көл жөнүндө уламыш мындайча айтылат.

Көлдүн ордунда чоң шаар болгон экен. Шаарды жана анын айланасын ач көз жана залим хан башкарып турган. Шаардын четиндеги бийик асканын үстүндөгү хандын ак сарайы анда кайдан көрүнүп турчу. Хандын байлыгына эсеп жеткис эле, бирок ал мындан да көп болсо деп ойлочу.

Шаардан жогору, чоң дайранын жээгинде жашаган кедейдин чүрөктөй сулуу кызы болуптур. Сулууга көп жигиттер ашык болушат, бирок ал эч кимге макул болбойт, себеби бир түнү уктап жатса, ак боз ат минген жигит ак булут астынан түшүп келет да, колуна шакек салат:

- Мени күт, бул шакек колунда турганда сага эч ким, эч нерсе кыла албайт, - дейт. Кыздын кабары акыры ханга да жетет, «алып келгиле» деп жигиттерин жиберет. Жигиттер кызга: - Хан чакырып жатат, тезинен биз менен жүр, - дешет. Ал макул болбойт, жигиттер кызды күч менен хан сарайына алып келишет. Кыз көзүн ачса, жанында анын жүзүнө, узун жибектей чачтарына, карагаттай көздөрүнө суктанып хан отурат.

Ал кызга кымбат кийимдерди, асыл буюмдарды сунуш кылат Сулуу анын баарынан баш тартат. Анткени, кыз колундагы жалгыз шакекти бүт дүйнөнүн алтын-күмүшүнө да алмаштырбайт болчу, ошондуктан «жок» дегенден башка сөз айтпайт. Жакшылыкча көндүрө албаган хан аны күч менен көндүрмөк болот. Кыз жек көрүндү хан менен жашагандан көрө өлүмдү артык көрөт да терезеден боюн таштайт.

Көз ирмемде сарайдын дубалдары туш-туштан урап, суу куюла баштайт. Суу уламдан-улам көбөйүп, акыры бүт шаарды каптап кетет. Шаардын ордуна кыздын көз жашындай таза жана тунук, жүрөгүндөй жылуу, сулуулугундай кооз көл пайда болот. Көлдүн үстүндөгү толкун кыздын узун чачтарын элестетет.

Жайкы жылуу түндөрдө ай тийип турган көл үстүнөн кыздын үнү угулат дешет. Ал эми тунук суунун астынан байыркы шаардын айрым элестери көрүнөт имиш.

АЙГУЛ ГУЛУ ЖОНУНДО УЛАМЫШ.

"Илгери бул Карабулак аймагында бир бай жашайт экен. Анын ай чырайлуу Айгул аттуу кызы болуп озунун наздыгы,сулуулугу менен башкалардан айырмаланып, адептуулугу жана эмгекчилдиги менен ата-энесин кубанычка болоп келет. Айгул бой тартып эрежеге жеткенде ай жамалы ачылып сулуу кызга айланып,ошол эле айылдагы Козулан деген баатыр, эмгекчил жигитти суйуп калат.Эки жаштын ата-энеси да балдарынын купул сезимдерин байкап калышып билдирбестен той камын коро башташат.

Бирок, какаганга муштаган болуп бир ирет баскынчы душмандар менен болгон катуу кармашта Козулан тарап женилип, баатыр Козулан багынып бергиси келбестен кашык каны калганча салгылашып жатып каза болот.Жолдоштору анын журогун айылга алып келишет.Бул кайгылуу кабарды укканда чыдабай ыйлаган бойдон дарыянын жеегине келип отурат да суйгону менен ушул дарыянын жеегинен таанышканын эске тушурот.Ал жерден уйуно келип курбу кыздарын ээрчитип тоону коздой жонойт.Тоого жетип курбу кыздар менен коштошот да ,озун бийик аскадан томон карай таштап жан берет.Ал аскадан таштын борчугунан кыздын канына боелгондой кочкул кызыл ,саргыч тустогу ото кооз гул осуп чыгат.Ал гулду "Айгул гулу" деп кыз боюн таштаган асканы "Айгул таш"деп,ал эми Айгул таштын бет мандайындагы тоону "Козулан тоосу" деп аташат.Баатыр жигит козуландын журогу кыз менен кошо жерге жашырылат. Ошентип тируусундо тагдырдын буйругу насип этпеген бул эки жаштын тилеги тигил дуйнодо биригип ,алардын каны жанынан Айгул гулу жаралып калган экен.

Жергиликтүү уламыш боюнча Таш-Рабатты ата-бала усталар салып баштайт. Атасы башында эскертет бул жерден кербендер өтөөрүн жана сулуу кыздарды көрсө карабашына кеңеш берет. Анткени аларды көргөн киши азгырылып кеткен. Ошентип ал экөө чатырына акыркы ташты коёрдо кербен менен чүрөктөр өтө баштайт. Баласы ошолорду карай койуп, ошол бойдон жумушун бүтүрбөй азгырылып кеткен бойдон келбептир. Ошондуктан чатыры жок дешет.