Ответ:

Гүлсарат" повести тууралуу 9 факты. Танабай ата узак жашаган эмес

1. "Биринчи мугалимдин" үзүндүлөрү алгач кыргыз окурмандарына тартууланган. Ал кездеги өтө популярдуу "Ала-Тоо" журналы "Бетме-бет" жана "Обон" повесттеринен кийин окурмандарынын арзуусуна да, сынына да кабылып жаткан жаш жазуучу Чыңгыз Айтматовдун жаңы повестин 1961-жылы "Элдик мугалим жөнүндө баллада" деген ат менен басса, "Мугалимдер газетасы" ушул эле жылы "Биринчи мугалим жөнүндө баллада" деген ат менен элге тартуулаган. Айтматов бул повестин Димитриева менен бирге орус тилине которуп, ал Москвадан чыккан "Новый мир" журналынын 1962-жылдагы санына "Первый учитель" деген ат менен жарыянлаган.

2. Жалгыз ысымдуу чыгарма. Жазуучунун көптөгөн чыгармаларынын экиден, айрымдарынын андан да көптөн аталыштары бар. "Обон" — "Жамийла"; "Делбирим" — "Кызыл жоолук жалжалым"; "Жомоктон кийин" — "Ак кеме", "Жаныбарым, Гүлсарым" — "Кош, Гүлсары" — "Гүлсарат", "Тоолор кулаганда" — "Түбөлүк колукту" — "Сардал кыз" ж.б. Ал эми "Биринчи мугалим" элге жалгыз гана аталыш менен тарады.

3. Жазуучуга Лениндик сыйлыкты алып келген чыгармалардын бири. "Повести гор и степей" деген китеби үчүн Айтматовго 1963-жылы 21-апрелде СССРдеги эң жогорку Лениндик сыйлык ыйгарылган. Ал китепке "Тополек мой в красной косынке", "Джамийла", "Верблюжий глаз" деген чыгармалары менен бирге ушул "Первый учитель" повести да кирген. Бул сыйлык ошол кезде өтө барктуу болуп, ал сыйлыкты алган чыгармалар токтоосуз СССР элдеринин жана дүйнөнүн көптөгөн тилдерине которулган.

Чингиз Айтматов в своем рабочем кабинете

© SPUTNIK / ВИКТОР ЧЕРНОВ

Чыңгыз Айтматовдун атын дүйнөгө тааныткан жана ага Лениндик сыйлыкты алып берген чыгармаларынын катарында "Биринчи мугалим" повести да бар

4. Дүйшөндүн теректери жана Дүйшөндүн мектеби. Жазуучу "Биринчи мугалим"