Ответ:

Объяснение:

Пар ат

Җиктереп пар ат, Казанга туп-туры киттем карап;

Чаптыра атларны кучер, суккалап та тарткалап.

Кич иде. Шатлык белән нурлар чәчеп ай ялтырый;

Искән әкрен җил белән яфрак, агачлар калтырый.

Һәр тараф тын. Уй миңа тик әллә ни җырлый, укый;

Нәрсәдәндер күз эленгән һәм тәмам баскан йокы.

Бер заман ачсам күзем, бер төрле яп-ят кыр күрәм;

Аһ, бу нинди айрылу? Гомремдә бер тапкыр күрәм.

Сау бул инде, хуш, бәхил бул, и минем торган җирем,

Мин болай, шулай итәм дип, төрле уй корган җирем.

Хуш, гомер иткән шәһәр! инде еракта калдыгыз;

Аһ! таныш йортлар, тәмам күздән дә сез югалдыгыз.

Эч поша, яна йөрәк, хәсрәт эчендә, уйда мин;

Ичмасам иптәш тә юк ич, тик икәү без: уй да мин.

Аһ, гөнаһым шомлыгы, бу кучеры бик тын тагын,

Җырламыйдыр бер матурның балдагын йә калфагын!

Әллә нәрсәм юк кеби; бер нәрсә юк, бер нәрсә ким;

Бар да бар, тик юк туганнар, мин ятим монда, ятим.

Монда бар да ят миңа: бу Миңгали, Бикмулла кем?

Бикмөхәммәт, Биктимер — берсен дә белмим, әллә кем!

Сездән айрылып, туганнар! — җайсыз, уңгайсыз тору;

Бу тору, әйтергә мөмкиндер, кояш-айсыз тору.

Шундый уйлар берлә таштай катты китте башларым;

Чишмә төсле, ихтыярсыз акты китте яшьләрем.

Бер тавыш килде колакка, яңгырады бер заман:

«Тор, шәкерт! Җиттек Казанга, алдыбызда бит Казан».

Бу тавыш бик ачты күңлем, шатлыгымнан җан яна;

«Әйдә чап, кучер, Казанга! Атларың ку: на! на-на!»

Әйтә иртәнге намазга бик матур, моңлы азан;

И Казан! дәртле Казан! моңлы Казан! нурлы Казан!

Мондадыр безнең бабайлар түрләре, почмаклары;

Мондадыр дәртле күңелнең хурлары, оҗмахлары.

Монда хикмәт, мәгърифәт һәм монда гыйрфан, монда нур;

Монда минем нечкә билем, җәннәтем һәм монда хур...

Габдулла Тукай

Перевод на русский

Пара лошадей

Погоняет кучер лихо пару резвых лошадей,

Еду я в Казань навстречу жизни будущей моей.

Летний вечер. Яркий месяц ровно льёт лучистый свет,

На деревьях чуть заметен ветерка дрожащий след.

Тишина мне навевает долгих мыслей череду,

Дрёма мне смежила веки, убаюкав на ходу.

Раз, глаза открывши, вижу местность новую вокруг,

Лес другой, чужие сёла, ах, да как же это вдруг!

Скрылось с глаз всё, что недавно различал ещё легко,

Крыши, башни, милый город, ты теперь уж далеко.

Неужели край знакомый, дом обжитый позади,

Где я столько передумал, столько выносил в груди?

Скушно мне, тоскливо стало, и болит душа моя,

И товарища нет рядом, двое нас, печаль да я.

Затянул бы, что ли, кучер песнь протяжную свою

Про красавиц, их наряды, грусть развеял бы мою.

Не хватает мне чего-то, в сердце смута, теснота,

Нет родных моих со мною, сирота я, сирота!

Кто они мне эти люди, Мингали, Бикмухамет,

Биктимир ли, Бикмулла ли, никого не знаю, нет!

Жить с любимыми в разлуке, на чужбине одному

Всё равно, что не увидеть больше солнце и луну.

От тяжёлых этих мыслей я поникнул головой

И из глаз ручьями слёзы полились сами собой.

Вдруг я слышу громкий голос: “Эй, шакирд, вставай же, встань!

Вот она перед тобою ненаглядная Казань”.

Встрепенулось моё сердце, и в душе зажглись огни:

– Н-но, поехали! Эй, кучер, поскорей в Казань гони!

Приглашает всех к намазу первый утренний азан.

О Казань! Мечта и гордость! Лучезарная Казань!

Вот они, где наших дедов, наших прадедов дела,

Где не раз душа поэтов свет надежды обрела.

Здесь науки, здесь искусства, просвещенья вольный мир,

Здесь живёт моя голубка, моя гурия, кумир!

Ответ:

Җиктереп пар ат, Казанга туп-туры киттем карап;

Чаптыра атларны кучер, суккалап та тарткалап.

Кич иде. Шатлык белән нурлар чәчеп ай ялтырый;

Искән әкрен җил белән яфрак, агачлар калтырый.

Һәр тараф тын. Уй миңа тик әллә ни җырлый, укый;

Нәрсәдәндер күз эленгән һәм тәмам баскан йокы.

Бер заман ачсам күзем, бер төрле яп-ят кыр күрәм;

Аһ, бу нинди айрылу? Гомремдә бер тапкыр күрәм.

Сау бул инде, хуш, бәхил бул, и минем торган җирем,

Мин болай, шулай итәм дип, төрле уй корган җирем.

Хуш, гомер иткән шәһәр! инде еракта калдыгыз;

Аһ! таныш йортлар, тәмам күздән дә сез югалдыгыз.

Эч поша, яна йөрәк, хәсрәт эчендә, уйда мин;

Ичмасам иптәш тә юк ич, тик икәү без: уй да мин.

Аһ, гөнаһым шомлыгы, бу кучеры бик тын тагын,

Җырламыйдыр бер матурның балдагын йә калфагын!

Әллә нәрсәм юк кеби; бер нәрсә юк, бер нәрсә ким;

Бар да бар, тик юк туганнар, мин ятим монда, ятим.

Монда бар да ят миңа: бу Миңгали, Бикмулла кем?

Бикмөхәммәт, Биктимер — берсен дә белмим, әллә кем!

Сездән айрылып, туганнар! — җайсыз, уңгайсыз тору;

Бу тору, әйтергә мөмкиндер, кояш-айсыз тору.

Шундый уйлар берлә таштай катты китте башларым;

Чишмә төсле, ихтыярсыз акты китте яшьләрем.

Бер тавыш килде колакка, яңгырады бер заман:

«Тор, шәкерт! Җиттек Казанга, алдыбызда бит Казан».

Бу тавыш бик ачты күңлем, шатлыгымнан җан яна;

«Әйдә чап, кучер, Казанга! Атларың ку: на! на-на!»

Әйтә иртәнге намазга бик матур, моңлы азан;

И Казан! дәртле Казан! моңлы Казан! нурлы Казан!

Мондадыр безнең бабайлар түрләре, почмаклары;

Мондадыр дәртле күңелнең хурлары, оҗмахлары.

Монда хикмәт, мәгърифәт һәм монда гыйрфан, монда нур;

Монда минем нечкә билем, җәннәтем һәм монда хур..

Объяснение:

Погоняет кучер лихо пару резвых лошадей,

Еду я в Казань навстречу жизни будущей моей.

Летний вечер. Яркий месяц ровно льёт лучистый свет,

На деревьях чуть заметен ветерка дрожащий след.

Тишина мне навевает долгих мыслей череду,

Дрёма мне смежила веки, убаюкав на ходу.

Раз, глаза открывши, вижу местность новую вокруг,

Лес другой, чужие сёла, ах, да как же это вдруг!

Скрылось с глаз всё, что недавно различал ещё легко,

Крыши, башни, милый город, ты теперь уж далеко.

Неужели край знакомый, дом обжитый позади,

Где я столько передумал, столько выносил в груди?

Скушно мне, тоскливо стало, и болит душа моя,

И товарища нет рядом, двое нас, печаль да я.

Затянул бы, что ли, кучер песнь протяжную свою

Про красавиц, их наряды, грусть развеял бы мою.

Не хватает мне чего-то, в сердце смута, теснота,

Нет родных моих со мною, сирота я, сирота!

Кто они мне эти люди, Мингали, Бикмухамет,

Биктимир ли, Бикмулла ли, никого не знаю, нет!

Жить с любимыми в разлуке, на чужбине одному

Всё равно, что не увидеть больше солнце и луну.

От тяжёлых этих мыслей я поникнул головой

И из глаз ручьями слёзы полились сами собой.

Вдруг я слышу громкий голос: “Эй, шакирд, вставай же, встань!

Вот она перед тобою ненаглядная Казань”.

Встрепенулось моё сердце, и в душе зажглись огни:

– Н-но, поехали! Эй, кучер, поскорей в Казань гони!

Приглашает всех к намазу первый утренний азан.

О Казань! Мечта и гордость! Лучезарная Казань!

Вот они, где наших дедов, наших прадедов дела,

Где не раз душа поэтов свет надежды обрела.

Здесь науки, здесь искусства, просвещенья вольный мир,

Здесь живёт моя голубка, моя гурия, кумир!